وام مراحبه چیست؟ + شرایط
بانک‌ها در قالب عقد مرابحه بانکی، به مشتریان خود تسهیلاتی به‌صورت کارت اعتباری اعطاء می‌کنند. مشتریان به میزان خرید خود ملزم به پرداخت اقساط می‌شوند
اگر به قرارداد برخی از تسهیلات بانکی نگاه کنید با واژه «مرابحه» روبرو می‌شوید. اما وام مرابحه چیست و مرابحه یعنی چه؟ در این یادداشت با عقد مرابحه آشنا می‌شوید.
مرابحه چیست؟
مرابحه عبارت است از فروش قسطی و نسیه یک کالا با قیمتی بالاتر از قیمت نقدی. عقد مرابحه نوعی بیع است که با هدف تأمین سرمایه در گردش موردنیاز کسب‌وکارها منعقد می‌شود.
برای پاسخ به سؤال «مرابحه چیست» به سراغ «قانون عملیات بانکی بدون ربا» می‌رویم. در متن این قانون آمده است؛ «مرابحه عقدی است که به‌موجب آن عرضه‌کننده، بهای تمام‌شده اموال و خدمات را به اطلاع متقاضی می‌رساند و سپس با افزودن مبلغ یا درصدی اضافی به‌عنوان سود تسهیلات، آن را به‌صورت نقدی، نسیه دفعی یا اقساطی، به اقساط مساوی و یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین به متقاضی واگذار می‌کند».
وام مرابحه چیست؟
در سال‌های اخیر، مرابحه در قالب یک قرارداد بانکی در بانک‌ها در حال ارائه به مشتریان است. بانک‌ها در قالب عقد مرابحه بانکی، به مشتریان خود تسهیلاتی به‌صورت کارت اعتباری اعطاء می‌کنند. مشتریان به‌محض استفاده از کارت اعتباری، به میزان خرید خود ملزم به پرداخت اقساط می‌شوند.
صاحبان صنایع و کسب‌وکار نیز با دریافت وام مرابحه، تجهیزات و اقلام موردنیاز خود را با استفاده از اعتبار تأمین‌شده از سوی بانک خریداری کرده و هزینه آن‌ها را با قیمتی بالاتر و در قالب اقساط معین به بانک پرداخت می‌کنند.
دستورالعمل اجرایی وام مرابحه
دستورالعمل اجرایی قرارداد مرابحه بانک مرکزی مشتمل بر ۳ فصل و ۲۸ ماده است. در ادامه چند ماده مهم از این دستورالعمل را می‌خوانید:
ماده ۲ ـ مؤسسه اعتباری می‌تواند به‌منظور رفع نیازهای واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی برای تهیه مواد اولیه، لوازم‌یدکی، ابزار کار، ماشین‌آلات، تأسیسات، زمین و سایر کالاها و خدمات مورداحتیاج این واحدها و نیز تهیه مسکن، کالا و خدمات موردنیاز خانوارها، به سفارش و درخواست متقاضی، مبادرت به تهیه و تملک اموال و تدارک خدمات مورد درخواست نموده و سپس آن را در قالب مرابحه به متقاضی واگذار نماید.
ماده ۷ ـ مؤسسه اعتباری موظف است قبل از اقدام به تهیه اموال و تدارک خدمات و ضمن قرارداد مرابحه مبادرت به دریافت درخواست و تعهد کتبی متقاضی در چارچوب قرارداد فی‌مابین مبنی بر خرید اموال و خدمات نماید.
ماده ۱۲ ـ حداکثر نرخ سود در مرابحه نسیه و نقدی به ترتیب توسط شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی تعیین می‌گردد.
تبصره ـ مؤسسه اعتباری موظف است در تعیین مبلغ سود مرابحه نقدی و نسیه، بهای تمام‌شده پس از کسر پیش دریافت و تخفیف مأخوذه از فروشندگان را مبنای محاسبه قرار دهد.
ماده ۱۸ ـ مدت‌زمان بازپرداخت تسهیلات مرابحه نسیه به شرح زیر تعیین می‌گردد:
۱ ـ ۱۸ ـ تسهیلات اعطایی مسکن خانوار، حداکثر به مدت پانزده سال؛
۲ ـ ۱۸ ـ تسهیلات اعطایی جهت تأمین اموال دست‌اول دارای عمر مفید معین، حداکثر به میزان عمر مفید مندرج در جدول موضوع ماده (۲) دستورالعمل معاملات فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین‌آلات، وسایل حمل‌ونقل، کالاهای مصرفی بادوام ساخت داخل کشور و تأسیسات.
۳ ـ ۱۸ ـ تسهیلات اعطایی جهت تأمین سایر اموال دست‌اولی که عمر مفید آن‌ها در جدول موضوع ماده (۲) دستورالعمل معاملات فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین‌آلات، وسایل حمل‌ونقل، کالاهای مصرفی بادوام ساخت داخل کشور و تأسیسات ذکر نشده است، حداکثر سه سال؛
۴ ـ ۱۸ ـ تسهیلات اعطایی جهت تأمین اموال دست‌دوم دارای عمر مفید معین، حداکثر به میزان باقیمانده عمر مفید آن به تشخیص مؤسسه اعتباری ذی‌ربط؛
۵ ـ ۱۸ ـ تسهیلات اعطایی به‌منظور تدارک خدمات موردنیاز خانوار و واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی حداکثر سه سال؛
تبصره ۱ ـ مدت‌زمان مندرج در بندهای ۳۱۸ و ۵۱۸ با تصویب هیئت‌مدیره مؤسسه اعتباری، حداکثر برابر با مدت مذکور در بندهای یادشده، قابل‌افزایش است.
ماده ۲۲ ـ مؤسسه اعتباری مکلف است در قرارداد مرابحه قید نمایند که قرارداد مذکور بر اساس توافق طرفین در حکم اسناد رسمی و لازم‌الاجرا بوده و تابع مفاد آیین‌نامه اجرای اسناد رسمی است.
تبصره ـ معاملاتی که طبق قوانین و مقررات موضوعه در مورد وثایق دریافتی باید در دفاتر اسناد رسمی انجام شود، کماکان طبق تشریفات مربوط انجام خواهد شد.
وکیل بانکی و اختلافات ناشی از قرارداد مرابحه
مرابحه مثل هر قرارداد دیگری، ممکن است موجب اختلاف طرفین واقع شده و کار را به دادگاه‌های حقوقی بکشاند. در موارد مربوط به دعاوی بانکی، با توجه به اینکه بانک نمایندگان حقوقی باتجربه خود را به‌عنوان وکیل به دادگاه می‌فرستد، حضور یک وکیل دعاوی بانکی در کنار وام‌گیرنده الزامی است.
گروه وکلای حقوقی سوبارش با داشتن سال‌ها تجربه در عرصه حل دعاوی بانکی، یکی از بهترین مراکز برای به دست‌گیری پرونده شما در برابر بانک است. همین حالا با جست‌وجوی عبارت «وکیل بانکی سوبارش» وارد وب‌سایت ما شده و از طریق راه‌های ارتباطی معرفی‌شده در سایت، مشکل خود را با یکی از کارشناسان ما مطرح کرده و اولین گام برای احقاق حقوق خود را محکم بردارید.
