گردن‌کشی پیامک‌های تبلیغاتی برای مشترکان
وزیر ارتباطات چندی پیش دستور داد تا در زمینه قطع پیام‌های تبلیغاتی ناخواسته پیگیری صورت گیرد
به گزارش قیمت ۳۶۰؛ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یکبار در مردادماه و بار دوم در مهرماه سال جاری و بعد از دریافت هزاران شکایت از مشترکان تلفن همراه در خصوص مزاحمت پیامک و تماس‌های تبلیغاتی، در مصوبه‌ای ارائه خدمت محتوای صوتی تبلیغاتی را ممنوع اعلام کرد. شرکت‌های تبلیغاتی با وجود گذشت حدود یک ماه از صدور این ابلاغیه هنوز رویه گذشته را ادامه می‌دادند.
به نقل از تریبون اقتصاد، طی روزهای گذشته و برای سومین بار بعد از دستور پیگیری وزیر ارتباطات که برای سازمان تنظیم مقررات مأموریت تعیین کرده تا با قید فوریت نسبت به قطع مزاحمت پیام‌های تبلیغاتی ناخواسته، اعم از تماس و پیامک، اقدام کنند. پیرو این دستور حمید فتاحی، رئیس رگولاتوری تلفن همراه اعلام کرد: اپراتورهای تلفن همراه باید سامانه تشخصی تماس‌های صوتی مزاحم راه‌اندازی کنند.
حمید فتاحی، تأکید داشته است: به‌منظور حفاظت از حقوق کاربران در حوزه ICT، مقررات حاکم بر ارائه خدمات محتوای صوتی ارزش‌افزوده تبلیغاتی تصویب شده که بر اساس آن تماس‌های تبلیغاتی صوتی ممنوع است.
رئیس سازمان تنظیم مقررات درباره نحوه برخورد رگولاتوری با این متخلفان این‌طور توضیح داده است: «بر اساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، تمامی دارندگان پروانه ارائه خدمات تلفن همراه موظف شده‌اند سامانه تشخیص تماس‌های صوتی تبلیغاتی مزاحم و ناخواسته را مطابق با ضوابط ابلاغی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی راه‌اندازی کنند و مانع از راهیابی این‌گونه تماس‌ها در شبکه خود شوند.»
ممنوعیت در نظر گرفته‌شده فقط تماس‌های صوتی تبلیغاتی مزاحم را شامل نشده و پیامک‌های تبلیغاتی ناخواسته که در بعضی موارد حتی با لغو از سوی کاربر همچنان ارسال می‌شوند، هم باعث نارضایتی مردم شده و بارها مورد اعتراض قرار گرفته است. فتاحی درباره راهکار رگولاتوری برای برخورد با این موضوع نیز گفت: اپراتورها موظف هستند که سامانه کشف تخلف پیامکی خود را راه‌اندازی و سیم‌کارت‌های متخلف را شناسایی و مسدود کنند.
ماجرای مزاحمت پیامک‌های تبلیغاتی و اعتراض مالکان سیمکارت سال‌هاست ادامه دارد. نکته جالب در اظهارنظر رئیس سازمان تنظیم مقررات رادیویی این است که در ابلاغیه تأکید شده است "برای حفظ حقوق کاربران در حوزه ICT" و سؤال اینجاست که طی سال‌هایی که حقوق این کاربران علی‌رغم اعتراض نادیده گرفته شده است چه کسی باید پاسخگو باشد و اصولاً سود کلان حاصل از این مزاحمت و تضییع حق مالکان سیم‌کارت‌ها نصیب کدام بنگاه شده است؟
حقوقی که ۳۰ سال نادیده گرفته شد
سؤال دیگر اینجاست که از ابتدای عرضه سیمکارت و خدمات مربوطه توسط اپراتورهای اصلی همراه اول و ایرانسل و در کنار آنها تالیا، رایتل، سامتل، سامانتل، آپتل، شاتل و... در قراردادهای منعقده بین خریدار و فروشنده بندی مبنی بر اجازه استفاده و یا بهره‌برداری از این خدمت یا محصول در راستای تبلیغات در نظر گرفته نشده و بعد از گذشت 30 سال از فعال‌شدن نخستین سیمکارت در ایران همچنان شاهد مزاحمت‌های فراوان تماس و پیامک تبلیغاتی هستیم. از فروش زمین و ویلا، جراحی‌های زیبایی، تعاونی‌های پیش‌فروش مسکن کلاهبردار، تشک خوشخواب و ثبت‌نام در دوره‌های MBA دانشگاه تهران گرفته تا تبلیغات انتخاباتی و دعوت به همایش‌های حزبی و گروهی توسط برخی نهادها و ارگان‌های دولتی.
دردسر نهادهای قضایی و امنیتی با پیامک‌های تبلیغاتی
در نتیجه این لجام‌گسیختگی و عدم نظارت بر فضای استفاده از شماره سیم‌کارت‌های فعال در کشور منجر به سوءاستفاده و ارسال پیامک‌های هک و کلاهبرداری و کد و لینک‌های مخرب برای کاربران شده و بسیاری از دارندگان سیمکارت را دچار خسارت‌های غیر قابل جبرانی نمود. سودجویی اپراتورها با واگذاری شماره سیم‌کارت‌ها و سهم درآمد چشمگیر حاصل از آن، و هزینه‌های گزاف تبلیغات پیامکی و تماسی که نصیب شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات می‌شود با نادیده‌گرفتن حقوق دارندگان سیمکارت به‌گونه‌ای جامعه را دچار مشکل کرده است که برای مقابله با این کلاهبرداری‌ها و شیوه‌های نوظهور بر پایه تماس و پیامک، این روزها نهادهای ناظر و امنیتی هم ناچار به ارسال پیامک‌های هشداردهنده برای مشترکین تلفن همراه شده‌اند.
آمار حیرت‌آور سیمکارت در ایران
طبق آخرین گزارش سازمان تنظیم مقررات رادیویی در فصل بهار 1403 تعداد مشترکین تلفن همراه 154.822.333 سیمکارت بوده است. در این گزارش تعداد کل مکالمات شبکه سیار 83.215.449.757 بار بوده است. یعنی به طور متوسط 179 بار متوسط مکالمه ماهانه به‌ازای هر کاربر تلفن همراه.
تعداد کل پیامک‌های شبکه سیار نیز طی سه ماه فصل بهار امسال 54.449.284.741 عدد بوده است.
تبلیغات بر بستر موبایل از کی آغاز شد؟
در سال ۱۳۸۴ با ورود تکنولوژی sms در کشور، سه شرکت در مزایده اپراتورهای تلفن همراه که آن زمان فقط همراه اول و ایرانسل بودند برای کنسرسیوم ارسال پیامک شرکت کردند و ماحصل آن مزایده پیدایش سرشماره ۱۰۰۰ شرکت رهیاب رایانه گستر، سرشماره ۲۰۰۰ شرکت آتیه داده‌پرداز و سرشماره ۳۰۰۰ شرکت مگفا به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمات محتوایی ((content provider که به‌اختصار CP نامیده می‌شوند بود که همکاری خود را با اعطای نمایندگی به شرکت‌های کوچک دیگر آغاز کردند.
مجوزهای لازم برای شروع به کار این شرکت‌ها از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اپراتورهای تلفن همراه و بدون درنظرگرفتن حق مالکان سیمکارت و مشترکین که آن سال‌ها قیمت گزافی برای خرید یک سیمکارت پرداخت می‌کردند اخذ شد. نخستین‌بار استفاده از شماره‌های مشترکین از طریق لینک ارتباطی اپراتورها به cpها امکان‌پذیر شد.
در اوایل کار خطوط خدماتی نبودند و کلیه سازمان‌ها، شرکت‌های خدمت‌رسان تحت یک عنوان چه تبلیغاتی و چه خدماتی سرویس ارائه می‌کردند تا سرویس‌های خدماتی و تبلیغاتی مجزا شدند و در قبال احراز هویت به‌صورت اشخاص حقوقی و ثبت در سامانه‌های موردنظر به کار خود ادامه دادند.
در حال حاضر نیز هفت شرکت CP دارای مجوز از اپراتورهای تلفن همراه با سرشماره‌های ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۵۰۰۰۱-۵۰۰۰۹، ۵۰۰۰۳، ۵۰۰۰۴ و ۷۰۰۷ با نمایندگان خود در کشور فعالیت دارند.
ممنوعیت ارسال پیامک تبلیغاتی
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با الزام به cpها عدد ۱۱ را برای لغو دریافت پیامک و عدد ۱۲ را برای برقراری مجدد و بازگشت پیامک‌ها روی شماره‌تلفن همراه کاربران آماده‌سازی و فعال کردند. اما تقریباً می‌توان گفت هیچ یک از این شرکت‌ها به عدد 11 ارسالی توسط مشترکین توجهی نداشته و همچنان به ارسال پیامک تبلیغاتی ادامه می‌دهند.
اپراتورهای تلفن همراه هم‌زمان با فروش سیمکارت، خدمات موردنیاز سیمکارت و هزینه‌های دیگر با فروش شماره‌ها نیز بستری برای تضییع حقوق کاربران خود با مزاحمت‌های تبلیغاتی اعم از پیامک و تماس ایجاد کرده و به افراد سودجو و کلاهبردار نیز این فرصت را دادند تا با استفاده از دیتای شماره‌های همراه مشترکین به سودجویی بپردازند.
حال باید دید بعد از 30 سال آیا در قوانین و قراردادهای بین اپراتورها و مشترکان بازنگری خواهد شد یا همچنان در سایه عدم نظارت بر فعالیت آنها این مزاحمت‌ها ادامه خواهد داشت؟
