آنچه در سال 1402 بر بورس گذشت
سال ۱۴۰۲ برای سهامداران بورسی رویایی آغاز شد؛ سالی که در آن شاخص کل در ادامه روند پرقدرت خود توانست سقف جدیدی را ثبت کند؛ اما ریزش ۱۷ اردیبهشت به همگان ثابت کرد که شفافیت و تصمیمات کلان اقتصادی تا چه اندازه می‌تواند اثرگذار ظاهر شود و به همین بهانه تمام اتفاقات و تصمیماتی که بر شاخص‌های بورسی اثرگذار بودند را بررسی می‌کنیم
قیمت ۳۶۰- مهمترین و شاخص‌ترین پارامتری که بورس را تکان داد، ؛ نرخ خوراک پتروشیمی بود! البته پر واضح است که اگر این خبر در کمال شفافیت مخابره شده بود، ریزش بورس بسیار کوتاه تر می‌شد؛ چرا که یک بار شاهد فشار فروش نورچشمی‌ها بودیم و بار دیگر و با علنی شدن نامه، همگان دست به ماشه فروش بردند. البته اصلاح فرمول نرخ خوراک نیز مزید علت شد تا رسوایی اردیبهشت در ذهن اهالی بازار کمرنگ‌تر شود.
خبر بعدی ابلاغیه مصوبه کاهش مصرف برق صنایع بود. خبری که شاید در ظاهر آن‌چنان مهم به نظر نمیرسد اما قطعا سود شرکتها را در بلند مدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. مسئله‌ای که سعید منزوی زاده، مدیرعامل قالی سلیمان، آن را تحریم داخلی نامید و افزود: هزینه برق شرکت نسبت به سال گذشته ۲ برابر شده‌است.
حال اگر از قطعی برق صنایع فولادی در تیر و مرداد بگذریم، اولین خبر مثبت و تاثیرگذار بر بورس کاهش نرخ مالیات بر ارزش افزوده قند و شکر از ۹ درصد به ۱ درصد در تیر ماه بود. این کاهش نرخ، نقطه عطفی بود که مسیر صنعت قند و شکر را از کلیت بازار جدا کند و افزایش قیمت شکر در مهر ماه هم بار دیگر محرک این صنعت شد.
آخرین ماه تابستان، جایی که پایان ریزش شاخص و آغاز رشد آن بود. شدت رشد اما به حدی بود که گویی برخی خواص از رانت اطلاعاتی خود استفاده کرده و کندل‌های پر قدرتی را ساختند. کاهش ۱۵ درصدی نرخ مالیات شرکتها خبری بود که اهرم رشد شاخص در شهریور به حساب می‌آمد ولی صد حیف که زمانی علنی شد که خواص، نوسان خود را از بازار گرفتند و مجددا شاهد اصلاح بورس بودیم.
صنعت بعدی که مورد حمایت قرار گرفت، صنعت لاستیک بود که همانند صنعت قند و شکر افزایش نرخ گرفت و به نوعی قیمت‌گذاری دستوری در آن کمرنگ شد! اتفاقی که اواخر مهر ماه رقم خورد و تاثیر آن بر صنعت نامبره بی‌سابقه بود.
در آبان ماه نیز خبر جریمه بانکها به دلیل عدم ایفای تعهدات طرح ملی مسکن سرو صدای زیادی به‌پا کرد! خبری که شاخص صنعت بانک به محض مخابره آن در تاریخ ۲۴ آبان، واکنش نشان داد و بر خلاف روند شاخص کل، حدود ۵ درصد اصلاح را به جان خرید.
اما آذر ماه شاید مهمترین خبر برای بازار سرمایه مخابره شد! جایی که شخص وزیر دست به کار شد و شرکتها و هلدینگ‌ها را برای تجدید ارزیابی دارایی‌ها فرا خواند. خبری که شاید در ظاهر نتوانست آن‌طور که باید تاثیرگذار ظاهر شود اما به محض شروع شرکتها برای تجدید ارزیابی، اثرگذاری خود را عیان خواهد کرد.
بعد از سپری کردن دی ماه، بهمن ۱۴۰۲ پر از اخبار ریز و درشت بود که انتشار گواهی خاص با نرخ ۳۰ درصد و عرضه سکه توسط مرکز مبادله از مهمترین آن‌ها بودند! واضحا هر دو این خبرها سرمایه را از بورس دور کرده و حتی فروش سکه تحرکات در بازار ارز را افزایش داد. چرا که سیاست‌های بانک مرکزی تماما سیاست‌های انقباضی بوده و این پرش ناگهانی سکه را می‌توان به پای خود بانک مرکزی جهت فروش سکه با قیمت‌های بالاتری نوشت. البته به نظر می‌رسد پس از اتمام حراج‌ها و فروکش کردن هیجانات، در ماه‌های اول سال آتی قیمت ارز و سکه رشد خاصی نخواهد داشت.
در آخرین ماه سال هم و پس از کش و قوس‌های فراوان افزایش نرخ خودرو در سال آینده تلویحا تایید شد که به واسطه اثرگذاری این صنعت بر کلیت بازار، شاخص‌های بورسی با شوک مثبت مواجه شد! آخرین باری که دیوان محاسبات به بحث تجدید ارزیابی خودروسازان ورود کرد به ۱۹ مرداد ۹۸ برمیگردد. از آن تاریخ به بعد، شاخص صنعت خودرو واحدهای پایین‌تری را هرگز به چشم ندید. علت این رشد نیز به دارایی‌های زایدالوصف دو خودروساز بر می‌گردد که قطعا تاثیر تجدید ارزیابی‌ها در صورت‌های مالی شرکت عیان خواهد شد.
