بن‌بست خودروسازان چینی در ایران

به گزارش قیمت ۳۶۰؛ برخی خودروسازان معتبر جهانی همچون هیوندایی بازگشت به روسیه را در دستور کار دارند، اما در ایران به نظر می‌رسد خودروسازان چینی در برزخ قرار گرفته‌اند.

تحولات سیاسی بعد از بازگشت ترامپ به کاخ سفید دو کشور ایران و روسیه را در شرایط متفاوتی قرار داده است. با گمانه‌زنی درباره دیدار قریب‌الوقوع پوتین و ترامپ خودروسازانی که پیش از این در بازار روسیه حضور داشتند و همراه با جنگ اوکراین و تحریم‌های بین المللی مجبور به ترک این کشور شدند، حالا در اندیشه بازگشت مجدد هستند.

یکی از این خودروسازان شرکت هیوندایی است که در حال ارزیابی شرایط، برای خرید مجدد کارخانه سن پترزبورگ است.

بر این اساس در حالی‌که زمینه‌های بازگشت خودروسازان به روسیه تا حدودی فراهم شده، اما در ایران ریسک حضور شرکای خارجی خودروسازی افزایش یافته است.

در حال حاضر تنها شرکای خارجی خودروسازی در کشورمان، تولید کنندگان چینی هستند که طی یک دهه گذشته با عرضه محصولات مونتاژی، سهم بیش از ۲۰ درصدی در بازار خودروی کشور را دارند. چینی‌ها که بیشتر با خودروسازان بخش خصوصی کشور وارد شراکت شدند، (بخصوص در پنج سال گذشته) با استفاده از ارز حاصل از فروش نفت ایران به چین، اقدام به واردات گسترده قطعه برای محصولات مونتاژی کردند که همین امر منجر به افزایش سهم چینی‌ها در بازار خودروی کشورمان شده است.

آنچه مشخص است در این سال‌ها تولید محصولات مونتاژی بدون انتقال فناوری بوده و از توان قطعه سازان داخلی نیز استفاده نشده است.

بدین ترتیب شرایط مذکور موجب شده که چینی‌ها تعهدی بر ادامه یا قطع رابطه با شرکای خارجی ایران نداشته باشند و هر زمانی که جریانات و تحولات سیاسی کشورمان به ضرر فعالیت شرکت‌های چینی تمام شود، به راحتی از شراکت با ایرانی‌ها خارج شوند.

اتفاقی که با خروج ترامپ از برجام رخ داد و بیتشر خودروسازان چینی همراه با شرکای اروپایی و آسیایی از خودروسازی ایران خارج شدند.

بدین ترتیب در شرایط کنونی نیز شدت تحریم‌ها، روابط سیاسی و اقتصادی بین ایران و چین، و استراتژی‌های شرکت‌های خودروسازی چینی در تداوم حضور چینی‌ها بسیار مؤثر است. همان‌طور که عنوان شد در گذشته، برخی شرکت‌های چینی به دلیل تحریم‌ها یا فشار‌های بین‌المللی فعالیت‌های خود در ایران را کاهش داده یا متوقف کرده‌اند.

بر این اساس پیش بینی می‌شود که اگر تحریم‌ها تشدید شوند، ممکن است برخی خودروسازان چینی تصمیم به کاهش یا توقف فعالیت‌های خود در ایران بگیرند، به ویژه اگر ریسک‌های مالی و قانونی برای آنها افزایش یابد. با این حال، برخی شرکت‌ها ممکن است به دلیل اهمیت بازار ایران یا روابط استراتژیک با دولت ایران، به فعالیت خود ادامه دهند.

با این حساب در صورت تشدید تحریم‌ها، شرکت‌های مونتاژکار در ایران احتمالاً با چالش‌های متعددی مواجه خواهند شد. به‌طوری‌که بسیاری از قطعات مورد نیاز برای مونتاژ خودرو در ایران، از خارج وارد می‌شود؛ به ویژه از کشور‌هایی مانند چین. 

تحریم‌ها می‌توانند دسترسی به این قطعات را دشوار یا حتی غیرممکن کنند، زیرا شرکت‌های خارجی ممکن است از فروش قطعات به ایران خودداری کنند تا تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نگیرند. از سوی دیگر با تشدید تحریم‌ها هزینه واردات قطعات و مواد اولیه افزایش می‌یابد.

این موضوع می‌تواند به افزایش قیمت تمام‌شده خودرو‌ها و کاهش سودآوری شرکت‌های مونتاژکار منجر شود. محدودیت‌های مالی نیز مزید بر علت است چرا که تحریم‌ها دسترسی ایران به سیستم مالی بین‌المللی را محدود یا غیرممکن می‌کند، که این امر می‌تواند انتقال پول و انجام معاملات بین‌المللی را برای شرکت‌های مونتاژکار دشوار کند.

به این ترتیب وضعیت شرکت‌های مونتاژکار به شدت به تحولات سیاسی و اقتصادی آینده وابسته است و ممکن است با چالش‌های قابل توجهی روبه‌رو شوند. به‌هر حال خودروسازان چینی این روز‌ها در برزخ ماندن یا رفتن از ایران به سر می‌برند.