معافیت مالیاتی کارگران در سال 1404 چگونه محاسبه میشود؟

کارگران از مالیات معاف هستند و این معافیت از سال ۱۳۸۷ قابل اجرا بوده است
قیمت ۳۶۰- جدیدترین رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، که در تاریخ نهم مردادماه ۱۴۰۳ صادر شد، بار دیگر مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران را از پرداخت مالیات معاف دانست. براساس این رای، هر گونه پرداختی تحت عنوان حق اولاد، حق عائلهمندی یا رفاهیاتی مانند ایاب و ذهاب و مهدکودک، بدون توجه به شرایط شاغل (فعال بودن در محل کار یا حضور در مرخصی استعلاجی یا استحقاقی) از شمول مالیات حقوق خارج است و معاف محسوب میشود.
این رای، در ادامه مجموعهای از آرای دیوان عدالت اداری در زمینه معافیت مالیاتی مزایای رفاهی کارگران صادر شده است؛ اما سازمان امور مالیاتی کشور طی سالها، به این احکام قانونی بیتوجه بود و مالیات از این مزایا دریافت میکرد. بنا به آرای مکرر دیوان عدالت، تمام مزایای رفاهی و انگیزشی، که در ازای انجام کار در ساعات کاری پرداخت میشوند، مشمول مالیات بر حقوق نیستند و سازمان امور مالیاتی باید مالیات بر درآمد را تنها پس از کسر این مزایا محاسبه کند.
تعریف قانونی مزایای رفاهی
براساس تبصره ۳ ماده ۳۶ قانون کار، مزایای رفاهی و انگیزشی شامل کمکهزینه مسکن، خواربار، کمک عائلهمندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه میشود. این مزایا جزو مزد ثابت و مزد مبنا به شمار نمیآیند و باید از پرداخت مالیات معاف باشند. بااینحال، سالها این قانون معافیت مالیاتی نادیده گرفته شده و مالیات از موارد مذکور دریافت میشد.
صدور دستور استرداد مالیات اضافی
در بهمن ماه ۱۴۰۳، سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به اصلاح این روند کرد و رئیس این سازمان طی بخشنامهای دستور استرداد مالیات اضافی را صادر کرد. سیدمحمدهادی سبحانیان در این بخشنامه به مدیران کل امور مالیاتی استانها دستور داد تا مبالغ اضافهبرداشت شده از حقوق کارکنان بابت مالیات را به آنها بازگردانند.
مطابق این بخشنامه، متقاضیان استرداد مالیات باید درخواست خود را به اداره امور مالیاتی محل سکونت ارائه دهند و مبلغ اضافهبرداشت شده پس از کسر بدهیهای مالیاتی به حساب متقاضی واریز میشود. در صورتی که اداره مالیاتی ظرف سه ماه از ثبت درخواست اقدامی انجام ندهد، علاوه بر مبلغ اصلی، خسارت نیز باید به متقاضی پرداخت شود.
اعتراض به روش بازپرداخت مالیات اضافی
علیرضا خرمی، فعال کارگری، روند بازپرداخت مالیات اضافی را ناکارآمد و غیرعادلانه میداند. او معتقد است که استرداد مالیات با همان ارزش ریالی زمان اخذ آن، اکنون فایدهای ندارد و نمیتواند ضرر کارگران را جبران کند. خرمی پیشنهاد میکند که به جای بازپرداخت نقدی، سهام به کارگران واگذار شود، تا سود این سهام بتواند بخشی از زیان انباشته ناشی از سالها اخذ مالیات اضافی را جبران کند.
این فعال کارگری تصریح میکند که کاهش ارزش پول در طول زمان و همچنین دشواریهای مربوط به فرآیند اداری استرداد مالیات، بازگشت این مبالغ را بیشتر جنبهای تشریفاتی داده که عملاً کمکی به خانوادههای کارگری نمیکند. او تأکید دارد که اصلاح شیوه بازپرداخت مالیات میتواند تا حدی عدالت را در این زمینه برقرار کند.