مزایای قانونی مشاغل سخت و زیان‌آور در سال 1404/ یک شغل دیگر به لیست اضافه شد
قانون برای کارکنان مشاغل زیان‌آور، تسهیلاتی مانند کاهش ساعات کاری، ممنوعیت اضافه‌کاری و بازنشستگی پیش از موعد در نظر گرفته و اخیرا شغل آتش‌نشانی نیز رسما جزو این مشاغل به ثبت رسیده است
قیمت ۳۶۰- بر اساس قانون، کارکنانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، به دلیل فشارهای جسمی، روانی و آسیب‌های ناشی از این نوع فعالیت‌ها، از مزایای ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. این افراد قادرند با ۲۰ سال سابقه کار، بدون رعایت شرط سنی، از مزایای بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند. در کنار این امتیاز، ساعات کاری روزانه این مشاغل باید ۶ ساعت و در مجموع ۳۶ ساعت در هفته باشد، و انجام اضافه‌کاری برای آنان ممنوع است.
مشاغل سخت و زیان‌آور شامل فعالیت‌هایی می‌شود که افراد را در معرض خساراتی مانند کاهش شنوایی، ضعف بینایی، مشکلات قلبی، تنفسی، روانی و آسیب‌های حرکتی قرار می‌دهد. همچنین فعالیت‌هایی که با مواد شیمیایی خطرناک، تشعشعات رادیواکتیو، سر و صدای بالا و آلودگی‌های محیطی مرتبط هستند، در این دسته قرار دارند.
طبق تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تأمین اجتماعی، چنین مشاغلی به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که عوامل فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی محیط کار از استانداردهای لازم برخوردار نبوده و فشار جسمی و روانی بیش از حدی را بر نیروی کار تحمیل می‌کنند. مشاغلی مانند معدن‌کاری، آتش‌نشانی، کار در صنایع شیمیایی، نفت، گاز، کشاورزی، خدمات شهری و خبرنگاری جزو این مشاغل محسوب می‌شوند.
بر اساس آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور، این فعالیت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول شامل مشاغلی که با به‌کارگیری تمهیدات ایمنی و فنی می‌توان سختی آن‌ها را کاهش داد. دسته دوم، مشاغلی هستند که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و هیچ‌گونه اقدامات فنی نمی‌تواند اثرات منفی آن‌ها را حذف کند.
در این خصوص، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری طی رأی‌گیری، شغل آتش‌نشانی را به‌طور رسمی جزء مشاغل سخت و زیان‌آور تشخیص داد. همچنین طبق ماده ۸۴ قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف شده مشاغل آتش‌نشانی و پرتوکاری اشعه را رسماً در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور بپذیرد.
به دنبال این تعیین، کارهایی مانند آتش‌نشانی، عملیات معدنی، جمع‌آوری زباله، غواصی در شرایط خاص و فعالیت در معرض تشعشعات رادیواکتیو همچنان جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شوند. این امر نشان‌دهنده اهمیت حفظ سلامت، ایمنی و ارائه تسهیلات ویژه به کارگران این صنعت‌هاست.
کارگران برای بهره‌مندی از تسهیلات بازنشستگی در این مشاغل، باید یا ۲۰ سال سابقه کار مستمر یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب داشته و حق بیمه خود را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند. متقاضیان بازنشستگی می‌توانند درخواست خود را از طریق سامانه وزارت کار ثبت کنند.
