الزام ثبت اطلاعات طلافروشان در سامانه جامع تجارت

 در هفته‌های اخیر، اعتراض طلافروشان به دستورالعمل مربوط به تبصره ۴ الحاقی ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وارد مرحله جدیدی شد و در بازار مرکزی برخی از نقاط کشور نظیر تهران، شیراز، مشهد و تبریز، برخی کسبه با عدم بازگشایی واحدهای صنفی خود، قصد داشتند دولت را برای اجرایی کردن قوانین حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز تحت فشار بگذراند.

بررسی‌ها بیانگر آن است، طلافروشان که درگذشته به تعدد وجود سامانه‌ها معترض بودند، در حال حاضر، الزام ثبت موجودی طلا در سامانه جامع تجارت را غیرقابل‌قبول می‌دانند، البته احتمال نفوذ در سامانه و هک، گزاره برخی از طلافروشان به دلیل عدم تمکین از قانون است، هرچند عده‌ای اصل قانون را سؤال برده و به‌هیچ‌وجه حاضر به ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت نیستند.

از سوی دیگر شاهد یک تناقض عجیب در اظهارنظر مسئولین هستیم و همین مسئله سبب شده بر ابهامات موجود افزوده شود، به‌عنوان نمونه در ۱۸ اردیبهشت ماه، علیرضا شاه میرزایی،  معاون تجارت  و خدمات وزرات صمت، در یک دستورالعمل ۷ بندی، ضمن پاسخگویی به برخی از موارد اعتراضی، به عدم نیاز ثبت دارایی شخصی یا سرمایه کاسبان که جریان تولید و فروش قرار ندارند، اشاره کرد.

اما در یک اقدام عجیب، در ۲۳ اردیبهشت ماه، شاهد انتشار خبری مبنی بر کوتاهی وزارت صمت و عدم الزام طلافروشان به ثبت موجودی در سامانه جامع تجارت بودیم ، درواقع حسن میرزایی، معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره صمت تهران، در نامه ای به رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران، ثبت موجودی در سامانه جامع تجارت را صرفاً برای واردات، صادرات و تولید عنوان داشت.

بخش جنجال دیگر این نامه به تعریف تولید طلا مربوط می‌شود، درواقع این مقام مسئول تولید را تنها مرتبط به طلا در معادن دانسته و هرگونه فعالیت در کارگاه‌های ساخت، پرداخت و طلافروشی را بی‌نیاز از ثبت اطلاعات عنوان داشته است.

البته پس از بازنشر انبوه این خبر در فضای رسانه‌ای و مجازی، شاهد انتشار اظهارنظر سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مبنی بر الزام ثبت معاملات طلا و جواهر در سامانه جامع تجارت بودیم.

با این اوصاف، آیا ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت الزامی است؟

محمدمهدی برادران معاون وزیر صمت در گفت‌وگوی ویژه خبری با رد عدم الزام طلافروشان ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت، گفت: قانون ابلاغ شده و دستورالعمل ضوابط اجرایی تبصره 4 ماده 18 نیز ابلاع شده و لذا قانون لازم الاجراست.

وی درعین‌حال تأکید کرد: دستورالعمل وزارت صمت ناقض ثبت موجودی و دارایی در سامانه جامع تجارت نیست و ما مجری آن هستیم و باید انجام دهیم؛ اما اگر اطلاعات در سامانه جامع ثبت شد دیگر نیازی به ثبت موجودی در سامانه مودیان نیست.

چرا ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت الزامی است؟

حمیدرضا دهقانی نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این برنامه چرایی ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت را به شفاف‌سازی اقتصاد کشور مرتبط و اعلام داشت:  ما می‌توانیم به‌جای ریال در خرید از مصنوعات و طلا استفاده کنیم؛ ولی هیچ هویتی ندارد، آیا چنین چیزی ممکن است؟ به همین دلیل است که در سند تبصره 4 ماده 18 مشخصاً تأکید شده است که باید حلقه‌ی زنجیره تأمین، تولید و توزیع نقش خود را از بابت شفاف‌سازی ایجاد کنند. اگر این شفاف‌سازی ایجاد نشود، قاعدتاً آن قدر فضا غبارآلوده است که هیچ‌کس نمی‌تواند اعمال حاکمیت کند. ما در مورد خریدوفروش کالایی به نام طلا صحبت می‌کنم که با کالایی مانند خودکار فرق می‌کند.

وی ادامه داد: بر اساس هماهنگی‌های صورت‌گرفته باید صادرات، واردات و تولید ثبت شود. بر اساس سند بالادستی (دستورالعمل تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز) این ثبت شامل رویه هایی انتقال، فروش و موجودی هم است و آنچه که مدنظر است موجودی است و شاید بهتر باشد به جای سرمایه از کلمه موجودی استفاده کنیم.

شفافیت در بازار طلا چرا اهمیت دارد؟

به گفته دهقانی نیا، اگر کسی بر عدم اجرای قانون اصرار داشته باشد، حاکمیت باید از ابزار خودش استفاده کند تا این موضوع در مسیر قانونی طی شود و ضابطین بر اساس مواد قانونی می‌توانند ورود کنند و اگر کسی خودش را نمی‌خواهد شفاف کند باید توضیح دهد که بابت این عدم شفافیت چه سودی می‌برد؟

این مقام مسئول در پایان اعلام داشت: امیدواریم که صنوف بر انجام قانون اصرار کنند؛ زیرا در صورت اجرا از شفافیت بهره‌مند می‌شویم. اگر شفافیت اجرایی نشود تروریست اقتصادی طلا را تعیین‌کننده کالای قاچاق و مواد مخدر می‌کند و به هر نحوی این تروریست تیرها را به سمت اقتصاد شلیک می‌کند و لذا کارمند و کارگر و دیگر اقشار نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.