قصه ناتمام بیمه تامین اجتماعی؛ گلایه بازنشستگان از افزایش هزینه‌ درمان

بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی از افزایش هزینه‌های درمان در سال‌های اخیر انتقاد دارند؛ آن‌ها می‌گویند که براساس قانون تأمین اجتماعی، باید صفر تا صد خدمات درمانی در تمام بخش‌ها به صورت ۱۰۰ درصد رایگان و از طریق بیمه پایه ارائه شود.

بیشتر بخوانید: وام مهربانی بانک ملی؛ پشت‌پرده بذل‌وبخشش ۳۰۰ میلیونی‌

در حال حاضر اما شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته که عملا بیمه پایه تأمین اجتماعی کارکرد چندانی ندارد، بازنشستگان مجبورند ماهانه هزینه مازاد برای بیمه تکمیلی بپردازند و علی‌رغم این پرداخت، باز هم خدمات درمانی مناسبی دریافت نمی‌کنند.

رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی خراسان رضوی  درباره بیمه‌های تکمیلی می‌گوید: برابر اصل۲۹ قانون اساسی، درمان همه جامعه برعهده دولت است و بر اساس قانون سازمان تأمین اجتماعی، درمان کامل بازنشستگان برعهده سازمان تأمین اجتماعی است.

علی‌اصغر رضایی می‌افزاید:، اما چون نه دولت و نه تأمین اجتماعی توان درمان کامل بازنشستگان را ندارند، یعنی عملا به وظیفه‌شان عمل نمی‌کنند، بازنشستگان به‌ناچار وارد خرید بیمه‌های تکمیلی شده اند. بیمه‌های تکمیلی نیز شرکت‌های درآمدی هزینه‌ای هستند. شرکت‌های بیمه‌ای قرار نیست که مثلا خیرخواه ما باشند باید درآمد کسب و هزینه کنند.

عضو اصلی هیئت مدیره کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی کشور ادامه می‌دهد: از طرفی، چون توان مالی بازنشستگان ضعیف است، در روزنامه‌ها فراخوان داده‌ایم که شرکت‌های بیمه‌ای شرکت کنند، اما هیچ‌کدام در فراخوان کانون عالی بازنشستگان شرکت نکرده‌اند.

 برای شش بیمه بزرگ کشور نامه داده‌ایم که در فراخوان بیمه‌ای ما شرکت کنید، اما متأسفانه باز هم شرکت نکرده‌اند و تنها بیمه‌ای که شرکت کرد، شرکت بیمه آتیه‌سازان حافظ بود. این شرکت هم مدعی است، چون سال‌های قبل زیان داده، حاضر نشد با مبالغ کم قرارداد منعقد کند و، چون ما نیز توان پرداخت اعضایمان کم است ناچارا با یک حداقل‌هایی قرارداد بستیم که همه هزینه‌های درمان را پوشش نمی‌دهد.

بیمه تکمیلی بدون هزینه دندان‌پزشکی

رضایی با اشاره به اینکه در این بیمه مواردی، چون هزینه‌های دندان‌پزشکی، ویزیت، دارو و عینک جزو قرارداد نیست، بیان می‌کند: بیشتر بیماری‌های بستری و آزمایش‌ها جزو قرارداد است. در واقع یک قرارداد حداقلی بسته شده با این حال می‌توانستیم قرارداد بهتری ببندیم که همه هزینه‌ها را پوشش بدهد، اما چون توان پرداخت بازنشستگان ضعیف است، نتوانستیم قرارداد کاملی منعقد کنیم.

رضایی با اشاره به اینکه خود این اصل قرارداد و سقف تعهداتش دچار مشکل است، اظهار می‌کند: انتقاد مضاعفی که بر ما تحمیل می‌شود این است که حق بیمه‌های تکمیلی که سازمان از بازنشسته کسر می‌کند باید ظرف یک ماه به شرکت بیمه‌گر پرداخت شود. این در حالی است که هنوز حق بیمه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد را سازمان تأمین اجتماعی به شرکت بیمه‌گر پرداخت نکرده و شرکت بیمه‌گر نیز به تعهداتش عمل نمی‌کند. چون توان مالی‌اش کشش ندارد که از خودش هزینه کند و بعدا مطالباتش را از سازمان دریافت کند.

عضو اصلی هیئت مدیره کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر نارضایتی از شرکت آتیه‌سازان بسیار زیاد است، اظهار می‌کند: ما نیز خواهان آن هستیم که با شرایط برابر حتی با یک شرکت بیمه دیگری قرارداد ببندیم که از فشار اعتراض اعضا خارج شویم، اما شرکت‌های دیگر وارد قرارداد نمی‌شوند، چون میانگین سنی بازنشسته‌ها بالاست و شرکت‌های بیمه‌گر می‌گویند که با این ارقام دچار ضرر و زیان می‌شویم و حاضر به انعقاد قرارداد نیستند. آنها در قرارداد قبلی پرداخت ماهانه بالای ۶۰۰هزار تومان را پیشنهاد داده‌اند که برای بازنشستگان سنگین است.

خزانه‌دار کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی مشهد تأکید می‌کند: شرکت‌های بیمه تکمیلی دکانی است که به ما تحمیل شده است، زیرا اصل تأمین هزینه درمان برعهده تأمین اجتماعی است و قبل از سازمان برعهده دولت است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا مانند بسیاری از بیمه‌های تکمیلی، چون صندوق هنرمندان بیمه تکمیلی بازنشستگان دارای چند نوع بیمه با خدمات مختلف نیست تا بازنشستگان خودشان آن را انتخاب کرده و اگر مایل‌اند حق بیمه بیشتر بپردازند تا از خدمات کامل‌تری بهره‌مند شوند، بیان می‌کند: این پیشنهاد وجود دارد که چند گزینه مطرح شود و به رأی گذاشته شود، اما سازمان تأمین اجتماعی به‌واسطه نرم‌افزار کسر از حقوق می‌گوید که با یک عدد یکسان و با مبالغ یکسان قرارداد بسته شود که دوگانگی ایجاد نشود. 

زیرا برخی ممکن است متوجه نشوند که چه مبلغی می‌پردازند و این سؤال پیش می‌آید که چرا برای افراد کسر مبلغ دوگانه است و این‌گونه ممکن است به لحاظ اجتماعی تناقضاتی ایجاد شود. همچنین به‌دلیل تسویه حساب ممکن است، مشکلاتی به وجود بیاید؛ بنابراین ما پکیج یکسانی را خریداری کرده‌ایم.

دلیل بی‌رغبتی به بیمه تکمیلی بازنشستگان 

یک کارشناس بیمه هم می‌گوید: دو صنعت بیمه در کشور داریم. یک صنعت بیمه مربوط به حوزه‌های اجتماعی است که متولی آن سازمان تأمین اجتماعی و سازمان سلامت است. صنعت دوم بیمه مربوط به حوزه‌های بازرگانی است که رشته بیمه تکمیل درمان در حوزه بیمه‌های بازرگانی تعریف می‌شود. بیمه‌های بازرگانی نیز زیرنظر بیمه مرکزی جمهوری اسلامی است و در حال حاضر حدود ۳۰شرکت بیمه فعالیت می‌کنند و به‌نوعی همه آنها به‌جز بیمه ایران در سازمان بورس و اوراق بهادار سهامشان خریدوفروش می‌شود. 

روح‌ا... خلیل‌زاده می‌افزاید: در حوزه بیمه‌های بازرگانی علاوه‌بر جنبه‌های حمایتی، مواردی مانند سود و ایجاد ارزش افزوده تعریف می‌شود، اما در حوزه‌های اجتماعی خیلی مهم نیست که سازمان تأمین اجتماعی و سازمان سلامت زیان‌ده یا سودده باشند. چون حیطه وظایف آنها حمایتی است. 

کارگزار رسمی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی می‌گوید: بیمه تکمیلی بازنشستگان در بخش دوم صنعت بیمه که حوزه بیمه بازرگانی است، تعریف می‌شود. از این رو شرکت‌های بیمه‌ای که بیمه‌نامه تکمیل درمان بازنشستگان را قبول می‌کنند باید به سودده یا زیان‌ده بودن این بیمه‌نامه توجه کنند. 

خلیل‌زاده با اشاره به اینکه طبق آمار بیمه مرکزی، ضریب خسارت بیمه‌های تکمیل درمان حدود ۱۵۰درصد است، بیان می‌کند: یعنی شرکت بیمه، پولی که بابت تکمیل درمان از مردم می‌گیرد ۵۰درصد دیگر باید به آن اضافه کند و به‌عنوان خسارت به خود آن افراد پرداخت کند. این چالش باعث می‌شود که بازنشسته ما نتواند از خدمات شرکت بیمه به نحو احسن استفاده کند، یعنی به عبارتی شرکت‌های بیمه خیلی رغبتی برای پوشش بیمه تکمیل درمان بازنشسته‌ها ندارند. 

راهکار‌های حل مشکل بیمه‌های تکمیلی 

خلیل‌زاده در پاسخ به این پرسش که راهکار حل این مشکل چه خواهد بود، اظهار می‌کند: سه راهکار در این زمینه وجود دارد یک راهکار افزایش حق بیمه است. مثلا اگر بازنشسته ماهانه مبلغ ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار تومان برای بیمه تکمیلی پرداخت می‌کند، حق بیمه بیشتری بپردازد که ضریب خسارت شرکت بیمه منطقی باشد. از طرفی با توجه به اینکه بازنشستگان دارای درآمد مشخصی هستند و درآمد ضعیف‌تری دارند شاید افزایش حق بیمه عملی نباشد. 

وی ادامه می‌دهد: راه دومش این است که خود دولت وارد عمل شود، یعنی از طریق همین سازمان‌های تأمین اجتماعی و سازمان بیمه سلامت ایرانیان، بحث بیمه تکمیل درمان را قبول کند و راه سوم این است که با محوریت دولت، شرکت‌های بیمه یک کنسرسیوم برای ارائه خدمات بیمه تکمیلی ایجاد کنند.