تصمیم جدید بانک مرکزی؛ تعیین سقف برای صدور چک!
بانک مرکزی قصد دارد تا سقف ریالی برای صدور چک تعیین کند
دیگر نمی‌توانید روی برگه چک، هر مبلغی خواستید بنویسید چراکه بانک مرکزی در حال تدوین یک پیش‌نویس فنی برای تعیین سقف اعتباری صدور دسته چک است.
سؤال مهم این است که با این اقدام آیا اختلالی در روند کسب‌وکارها و واحدهای تولیدی ایجاد خواهد شد یا اینکه سیاستگذار پولی راهی برای حمایت از آنها پیش‌بینی خواهد کرد؟
هنوز دستورالعمل این بند از اصلاحیه قانون چک مشخص نشده اما ظاهر آن مشخص است که بانک‌ها مکلف می‌شوند با اعتبارسنجی برای هر فرد صاحب چک، سقف ریالی برای صدور چک وی تعیین کنند؛ به‌عنوان مثال، فردی که گردش حسابش کمتر از ۱۰۰میلیون تومان است، طبیعتا نمی‌تواند چک یک میلیاردی بکشد.
براساس قانون چک مصوب سال۱۳۹۷ و اصلاحات بعدی آن، بانک‌ها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، با استعلام از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی نسبت به دریافت گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی یا رتبه‌بندی اعتباری اقدام کرده و متناسب با نتایج دریافتی، سقف اعتبار مجاز متقاضی را محاسبه کند و به هر برگه چک شناسه یکتا و مدت اعتبار اختصاص دهند.
دلیل تأخیر بانک مرکزی چه بود؟
طبق گزارش همشهری، زهره پاپی، سرپرست اداره راهبری سامانه‌های تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی، درباره دلیل تأخیر در اجرای قانون با اشاره به اینکه پیش‌نویس شیوه‌نامه تعیین سقف صدور دسته چک در سال۱۴۰۱ توسط بانک مرکزی تهیه شده و در شورای پول و اعتبار وقت نیز مطرح شده بود، گفت: در این شیوه‌نامه، نحوه تعیین سقف مجاز ارائه شده بود.سؤال دیگر این است که چرا اعضای شورای یادشده به تصمیم نهایی نرسیدند؟
این مقام بانک مرکزی توضیح می‌دهد که اعضای شورای پول و اعتبار در آن زمان به این نتیجه رسیدند که این شیوه‌نامه با توجه به ضعف پایگاه‌های اعتباری سبب می‌شود که کسب‌وکارها در نظام پرداخت و اعتباری دچار چالش‌های متعددی شوند که این موضوع توسط رئیس‌کل وقت به مجلس شورای اسلامی اعلام شده بود.
سقف اعتباری چیست؟
تعیین سقف اعتباری دسته چک به‌معنای تعیین حداکثر مبلغی است که صاحب چک می‌تواند در یک دوره زمانی خاص (مثلا یک ماه) از حساب بانکی خود برداشت کند.
این سقف به بانک‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مالی را مدیریت کنند و به مشتریان نیز این امکان را می‌دهد که به‌صورت کنترل‌شده‌ای از اعتبار خود استفاده و از ایجاد بدهی‌های زیاد جلوگیری کنند.
چرا که با تصویب و اجرای این دستورالعمل جدید، بانک‌ها براساس ارزیابی‌های مالی مشتریان، سابقه اعتباری و نوع حساب، سقف مشخصی برای استفاده از دسته چک تعیین می‌کنند که این اقدام به کنترل ریسک و مدیریت اعتبار کمک و در عین حال مشتریان را از به‌وجود آمدن مشکلات مالی ناشی از استفاده بی‌رویه از اعتبار محافظت می‌کند.
زمان سقف‌گذاری روی برگ چک
پاپی درباره زمان تعیین سقف روی برگ چک می‌گوید: پیش‌نویس فنی و عملیاتی در دست تدوین است به‌گونه‌ای که باعث آسیب‌دیدن کسب‌وکارها و روند تولید در کشور نشود و فرآیندهای پایگاه داده اعتباری و اعتبارسنجی به‌صورت کامل بازنگری شود؛
در حال حاضر مدل فنی عملیاتی اجرای تکلیف تعیین سقف مجاز جهت طرح و تصویب آماده شده است.
او تصریح کرد: براساس این مدل عملیاتی، طی ماه‌های آتی پیش‌نویس شیوه‌نامه با لحاظ دغدغه‌های نظام کسب‌وکاری و تولیدی کشور در هیأت عالی بانک مرکزی طرح و تصویب خواهد شد.
