آجیل شب عید، قربانی نوسانات بازار/ قیمت هر کیلو آجیل چقدر است؟

قیمت ۳۶۰- با نزدیک شدن به نوروز، سنت دیرینه خرید آجیل و خشکبار بار دیگر در میان خانواده‌های ایرانی جان می‌گیرد. این آیین که همواره بخشی از جشن‌ها و دورهمی‌های نوروزی بوده است، امسال تحت تأثیر افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها قرار گرفته و بسیاری از خانواده‌ها را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است.

بررسی‌ها از فروشگاه‌های آنلاین و خشکبارفروشی‌های مرکز شهر نشان می‌دهند که قیمت آجیل نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. به عنوان مثال، قیمت هر کیلوگرم پسته شور به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و هر کیلوگرم بادام شور به یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. بادام هندی نیز با قیمت یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان عرضه می‌شود و آجیل چهارمغز شور، که یکی از پرمصرف‌ترین انواع آجیل است، با قیمت یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین، تخمه کدو دوآتیشه ۴۰۰ هزار تومان و تخمه ژاپنی ۳۹۰ هزار تومان قیمت دارند. مغز فندق خام نیز با قیمتی فراتر از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.

افزایش شدید قیمت آجیل دلایل متفاوتی دارد. مهم‌ترین علت، نوسانات بازار ارز و افزایش قیمت دلار است. بخشی از آجیل و خشکبار موجود در بازار وارداتی است و این وابستگی به واردات، قیمت این محصولات را مستقیماً تحت تأثیر نرخ ارز قرار داده است. کاهش تولید داخلی نیز عامل دیگری است که به افزایش قیمت آجیل دامن زده است. خشکسالی، تغییرات اقلیمی و مشکلات مربوط به تأمین آب، تولید محصولاتی مانند پسته، بادام و فندق را در داخل کشور کاهش داده و عرضه این محصولات محدودتر شده است.

از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، بسته‌بندی و انرژی نیز به گران شدن آجیل منجر شده است. این هزینه‌ها در نهایت توسط مصرف‌کنندگان پرداخت می‌شود و قیمت نهایی را بیشتر کرده است. عامل دیگر گرانی، صادرات بی‌رویه آجیل است. تولیدکنندگان و تاجران به دلیل سودآوری بیشتر صادرات، ترجیح می‌دهند محصولات خود را به بازارهای خارجی عرضه کنند. این موضوع باعث کاهش عرضه در بازار داخلی شده و قیمت‌ها را بیش از پیش افزایش داده است.

یکی از مشکلات اساسی در این زمینه، ضعف در نظارت بر بازار و کنترل صادرات است. نهادهای مسئول نتوانسته‌اند بازار آجیل و خشکبار را به درستی تنظیم کنند و این موضوع به رشد بی‌سابقه قیمت‌ها دامن زده است. بنابراین، نه تنها قیمت آجیل نسبت به سال گذشته، بلکه حتی در مقایسه با شب یلدا نیز افزایش چشمگیری داشته است.

در چنین شرایطی، آجیل که همواره به عنوان یکی از نمادهای شادی و مهمانی‌های نوروزی شناخته می‌شد، به کالایی لوکس تبدیل شده است. این افزایش قیمت به حدی بوده که بسیاری از خانواده‌ها از خرید آجیل صرف‌نظر کرده‌اند یا مقدار بسیار کمتری نسبت به سال‌های گذشته تهیه می‌کنند. کاهش قدرت خرید مردم نه تنها بر سنت‌های نوروزی تأثیر گذاشته است، بلکه نگرانی‌هایی را در مورد رکود بازار و کاهش درآمد فروشندگان آجیل ایجاد کرده است.